Yves De Bleecker
Coördinator expertisecentrum agro- en biotechnologie en docent aan VIVES Hogeschool
Wat kan VIVES betekenen voor jouw bedrijf? Ontdek het via onderstaande video!
Het onderzoek waarop ik me focus, is het ontwikkelen van voedingsproducten en het verkennen van de industriële toepassingsmogelijkheden van microgolven.
Voor de ontwikkeling van voedingsproducten spitsen we ons toe op drie zaken. Vooreerst focussen we ons op voeding op maat van specifieke doelgroepen. Denk hier bijvoorbeeld aan senioren of mensen met kauw- en slikproblemen. Wij gaan die voeding verrijken met nutriënten waarvan zij een dreigend tekort hebben. Heel concreet kan dit over eiwitten, vezels en bepaalde vitaminen gaan. Voor mensen met kauw- en slikproblemen is hierbij ook textuuraanpassing nodig.
Een tweede zaak wat die productontwikkeling betreft, is het valoriseren van voedselverliesstromen uit de agro-voedingsindustrie. Een heel concreet voorbeeld is het groene deel van prei. Dat is in feite het meest gezonde deel van de prei. Nutritioneel zitten daar de meest interessante componenten in. We gooien dat deel echter vaak weg omwille van de vezels. Wanneer we de vezels verkleinen na een droogproces krijgen we een smaakvol poeder waarmee je allerhande nieuwe producten kan ontwikkelen. We hebben dit gebruikt in o.a. soepbroodjes en kaas.
Een laatste is het telen van nieuwe gewassen. Daar werken we bijvoorbeeld aan de Vlaamse zoete aardappel, maar ook aan Yakon. Dat is een wortelknol die heel goed gedijt in Vlaanderen. Deze donkerbruine knol zit boordevol sap. Na schillen is deze witgeel van kleur. Als je erin bijt, heb je de textuur van een harde peer. In het bewaarproces wordt deze zoeter waardoor dat een zeer interessante suikervervanger wordt. Tot op vandaag hebben wij daar bijvoorbeeld roomijs mee gemaakt zonder toegevoegde suikers.
Zoals eerder gezegd, focussen we ons ook op de mogelijkheden van industriële microgolfovens. Elke consument heeft er wel eentje staan en gebruikt deze quasi dagelijks. Maar, dat is een technologie waarvan de voedingsindustrie de mogelijkheden onvoldoende kent. Het schept nochtans veel mogelijkheden – dezelfde als waarvoor de consument deze gebruikt, maar dan op veel grotere schaal. Denk hierbij aan ontdooien van diepgevroren producten, garen, pasteuriseren… Wij hebben ons de afgelopen jaren enorm gefocust op het drogen van voeding waarmee je de houdbaarheid van bv. het groene deel van prei of draf, een verliesstroom van brouwerijen, kan verlengen.
Op basis van wat ik daarnet aangaf, is dit heel vaak in samenwerking met bedrijven. Die samenwerking is volledig verweven in ons onderzoek. Wij doen, aan de hogeschool, aan toegepast wetenschappelijk onderzoek. Dat betekent per definitie dat wij dat voor en in samenwerking doen met het werkveld.
Bijvoorbeeld wat ons onderzoek rond de verliesstroom van draf betreft, was dat initieel sterk 1-op-1. Naarmate het onderzoek evolueert, kunnen we het onderzoek opentrekken naar een groep van bedrijven.
Waarvoor kan een bedrijf bij ons terecht? Samen hun producten innoveren, nieuwe producten ontwikkelen, bestaande producten aanpassen, productproblemen aanpakken, verliesstromen valoriseren tot nieuwe grondstoffen voor bestaande producten…
Voor mij is dat een zeer gemakkelijk vraag! Op het moment dat ik het gevoel heb dat wij met ons onderzoek een meerwaarde hebben kunnen betekenen voor het werkveld, ben ik daar enorm tevreden en trots op. Als onderzoeker ben ik ook echt overtuigd van het potentieel van het onderzoek. Zo geloof ik al jaren in het potentieel van draf. Het is pas recent dat een groot collectief van bedrijven hiermee aan de slag gaat.
Waar ik ook wel trots op ben is dat, niettegenstaande er in Vlaanderen heel wat kennisinstellingen actief zijn binnen dit domein, wij ons plaatsje veroverd hebben in het onderzoekslandschap. Dat heeft tijd gevraagd, want expertise moet je opbouwen.
We gaan zeker vasthouden aan de eerdergenoemde onderzoekslijnen. We gaan daar vermoedelijk wel wat shiften in de ene of andere richting. Wat zeker een blijver is met maatschappelijke impact, is het hele circulaire denken. Ook Europa trekt volop deze kaart met zijn Green Deal. Ik verwacht dat de landbouw, de agrosector, maar ook de voedingsbedrijven daar nog veel meer aandacht voor zullen hebben in de toekomst. Wij kunnen daar zeker een rol spelen als kennisinstelling.
Waar ik ook wel van overtuigd ben, als we het hebben over het sluiten van kringlopen, is dat daar zeker een rol weggelegd is voor de sociale economiebedrijven. We merken dat op vandaag al, maar die rol zal in de toekomst nog een pak groter worden. Bijvoorbeeld als we uit de retail verliezen willen valoriseren, zitten veel van die producten in een verpakking. Neem nu een zak met aardappelen. Het terug uit die verpakking halen en de slechte van de goede scheiden, gaat gepaard met heel wat handenarbeid. Bij deze specifieke, arbeidsintensieve taken kunnen de sociale economiebedrijven een belangrijke rol spelen.
Ook de relatie tussen voeding en gezondheid zal verder aan belang winnen. Heel specifiek spreek ik dan over gepersonaliseerde voeding, in feite voeding op maat van het individu dat afgestemd is op zijn gezondheidsstatus. Daar geloof ik echt heel sterk in. Vandaar dat we het Food Lab zullen oprichten waar we volledig inzetten op de relatie tussen voeding en gezondheid.
We zitten momenteel volop in een coronacrisis met daaraan gekoppeld een economische crisis. Ik vind het dan chique dat bepaalde bedrijven hier opportuniteiten in zien wat resulteert in innovatie. Zo blijkt nogmaals dat perioden van crisis zorgen voor de nodige innovatie. Zo zie je de herwonnen interesse van de consument in de korte keten.
Het is een boeiende periode, ook op vlak van lef. Zeker als je kijkt naar starters die er toch ten volle voor gaan. Eens te meer denk ik dan: innovatie is de sleutel tot succes. Ik was bijvoorbeeld enorm verrast van een Kortrijkse cateraar. Hij zag al zijn activiteiten geschrapt worden, maar heeft zich weten aan te passen. Zijn catering is volledig coronaproof en hij voorziet nu voor online VIP-aangelegenheden dat men het eten aan huis geleverd krijgt. Mensen die er op die manier voor gaan, dat is bijzonder inspirerend!